Makale İçeriği
Haksız tahrik, şahsına yönelik yapılmış bir eylem karşısında suç işlenmesi halinde kabul görülen bir ceza indirimi sebebidir. Haksız tahrik altında işlenen suçlarda, haksız tahrik hükümlerinin uygulanması ve verilecek cezaya belli oranlarda indirim yapılması uygun görülmüştür.
Haksız Tahrik İndirimi
Haksız tahrik indirimi için, şiddetli elemin etkisi altında suç işlenmesi ve fiilin meydana getirdiği hiddet durumunun vuku bulması gerekmektedir. Elemin etkisi altında suç işleyen kişi haksız tahrik hükümlerinden yararlanarak ceza sorumluluğunu azaltan bir yargılamaya tabi tutulur. Haksız bir fiilin meydana gelmesi ve haksız tahrik nedeniyle işlenen suçlarda ceza yaklaşık dörtte üçüne kadarı indirilir.
Haksız tahrik altında suç işleyen kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir (TCK 5237 sayılı md. 29).
Haksız tahrik, fiilin meydana getirdiği hiddet ve şiddetli elemin etkisi altında kasten öldürme suçundan ceza genel kurulunun hükmüyle oniki ile onsekiz yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
İki tarafın da birbirine haksız bir fiil uygulaması durumunda eğer suç sadece tartışma ve hakaretle sonuçlanırsa iki taraftan herhangi biri hakkında haksız tahrik hükümleri yerine yargıtay ceza genel kurulu tarafından özel düzenlemeler sonucu hiçbir ceza verilmeyebilir.
Haksız Tahrik İndirimi Yargıtay Kararları
Türk ceza kanunun 29. maddesine göre;
Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on sekiz yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis cezası yerine on iki yıldan on sekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.
Haksız tahrik altında işlenen suçlar faile ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on sekiz yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis cezası yerine on iki yıldan on sekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde ise cezanın 4te 1 inden 4te 3 üne kadar ceza indirimi yapılabilmektedir.
Hapis cezasına karar verilirken haksız tahrikin niteliklerinin ve kendisinde meydana getirdiği buhran durumunun detaylı incelenmesi ve kaç yıl hapis cezasına çarptırılacağı tüm özel durumlar ele alınarak karar verilmelidir. Bu konuda dava avukatının alanında uzman olması, ağır ceza avukatlığına hakim olması ve olası tüm sonuçlara karşı müvekkilini en uygun şekilde müdafaa etmesi gerekmektedir.
Haksız tahrik davalarında emsal davaların iyice araştırılması ve benzer davalarda haksız tahrik halinde kaç yıla kadar hapis cezası verildiğinin araştırılması avantaj sağlayacaktır.
Haksız Tahrik Koşulları
Haksız tahrik durumu oluşması durumunda bilinmelidir ki hukuka uygunluk durumu söz konusu olmayıp yalnızca şahıs cezalarında indirim söz konusudur. Ceza verilmeme, cezai af durumu söz konusu değildir. Haksız tahrik koşullarına gelecek olursak;
- Öncelikle haksız tahrike neden olacak bir haksız fiil bulunmalı
- Haksız fiil hiddet veya şiddetli eleme yol açmış olmalı
- Fail elem etkisi altında suç işlemiş olmalı
- Suç haksız fiilin failine karşı işlenmiş olmalı
Haksız fiil faile veya failin başka bir yakınına karşı işlenmiş olabilir. (akraba, eş vs). Fail haksız tahrik konusunda yanılabilir, olayları herhangi bir şekilde yanlış yorumlaması nedeniyle haksız tahrik hükümlerinden yine de yaralanabilir.
Haksız Tahrik ve Meşru Müdafaa
Haksız tahrik ile meşru müdafaa hususları ayrıdır. Meşru müdafaa haksız bir eyleme karşı savunma ve def etme durumu iken haksız tahrikte, haksız eyleme karşı bir tepki niteliğini taşımaktadır. Haksız tahrik durumunda, haksız fiile istinaden yaşanılan hiddet ve şiddetli elem ile suç işlenmektedir. Bu sebeple meşru müdafaa durumundaki fiilde hukuki bir aykırılık durumu yokken haksız tahrikte ise suç işlenmiş sayılmaktadır. Haksız tahrikte cezada indirime gidilmesi durumu yaşanırken, meşru müdafaada kişiye cezai bir yaptırım uygulanmamaktadır. Her iki durumu birbirinden ayırt etmek zor olmakta ve birbirine karıştırılmaması dava açısından oldukça önem arz etmektedir. Kişinin karşılaştığı haksız fiil karşısında işlenen suçta, öncelikle meşru müdafaa şartlarının sağlanıp sağlanmadığına, meşru müdafaa şartları bulunmuyor ise haksız tahrik şartlarının oluşup oluşmadığına bakılması gerekmektedir.
