İş Mahkemesi

İş Mahkemesi

İş Hukuku alanında yaşanan uyuşmazlıkların çözümü için iş mahkemesi görev yapmaktadır. Tazminat, tespit ve farklı davalara bakan iş mahkemesi, özel mahkeme niteliğinde faaliyet göstermektedir. İşçi ve işverenler arasında oluşan çeşitli olumsuzlukların çözümü için görevli olan iş mahkemeleri, SGK’nın taraf olduğu uyuşmazlıkların çözümünde görevlidir.

Özel hukuk davaları söz konusu olduğunda 3 farklı hukuk mahkemesi bulunmaktadır. Özel hukuk davalarındaki yetkili mahkemeler; Özel Mahkemeler, Sulh Hukuk Mahkemesi ve Asliye Hukuk Mahkemesi olarak 3’e ayrılmaktadır.

Belirtilen yetkili mahkemeler arasındaki özel mahkemeler de farklı alanlar bulunmaktadır. İş mahkemesi tıpkı ticaret ve sınai haklar mahkemesi gibi mahkeme türleri özel mahkemeler kapsamında değerlendirilmektedir.

Özel bir yasa olarak düzenlenen 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunuyla birlikte özel olarak görev yapan iş mahkemeleri, kişiler ve kurumlar arasındaki uyuşmazlıkların çözümü için görev yapmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun içinde bulunduğu davalarda da sorunların çözüme kavuşturulması için iş mahkemesi davaları yürütülmektedir.

İş Mahkemesi İstinaf Süresi

İstinaf, iş mahkemesinin verdiği karar için bir üst mahkeme olan Bölge Adliye Mahkemesi’ne itiraz etmektir. İş mahkemesinde istinaf süresi 2 haftayla sınırlıdır. Bu tarihten itibaren Bölge Adliye Mahkemesi’ne gidilemez ve itirazda bulunulamaz.

Temyiz ise Bölge Adliye Mahkemesi’nin verdiği karara itiraz etmek için Yargıtay’a başvurmaktır. Yargıtay kararlarına itiraz süresi yine 2 haftayla sınırlıdır.

İş Mahkemesinin Görevleri

7036 sayılı kanun çerçevesinde belirlenen iş mahkemesi çeşitli davalara bakmaktadır. İş mahkemesinin görevleri söz konusu olduğunda işçiler ve işverenler arasındaki uyuşmazlıklar öne çıkmaktadır. İşçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinde yaşanan her türlü uyuşmazlıkların çözümü için iş mahkemeleri görevlidir.

İşçilerin temel hak ve hürriyetlerinin korunması ve iş sözleşmelerindeki uyuşmazlıkların giderilmesi için faaliyet yürütülmektedir. İş mahkemesinin görevlerinden bazıları şu şekildedir;

• İşçiler tarafından açılan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminat davaları,
• Ücret, fazla mesai ve yıllık ücretli izin alacağı,
• İş kazası sonucu açılan maluliyet veya ölüm sebepli tazminat davaları,
• İş hukukundaki tespit davaları,
• İşe iade davası,

Belirlenen davalara bakmakla yükümlü olan iş mahkemeleri SGK ve Türkiye İş Kurumu’nun taraf olduğu çeşitli uyuşmazlıkların çözümü için de görev yapmaktadır. Özel kanunlar tarafından iş mahkemesinin özel olarak görevli kılınması durumunda kanundaki görevlerin yerine getirilme zorunluluğu bulunmaktadır.

İş Mahkemesinde Dava Nasıl Açılır?

Genellikle işçi ve işveren arasında yaşanan uyuşmazlıklarda görevli olarak iş mahkemesi, özel nitelikli mahkemeler arasında yer almaktadır. İş mahkemelerinde iş hukukundaki uyuşmazlıklar sebebiyle ortaya çıkan alacak, tespit ve tazminat gibi davalar iş mahkemesinde bakılmaktadır. İlk derece mahkemesi olan iş mahkemesinde açılan davada kişilerin yapması gereken bazı işlemler bulunmaktadır.

İş mahkemelerinde farklı sebeplerden dolayı açılmak istenilen davalar için bazı şartlar vardır. Yeni geliştirilen arabuluculuk sistemi ile birlikte mahkeme sürecinden önce uyuşmazlıkların uzlaşma yöntemiyle çözülmesi istenmektedir. Arabuluculuk sürecinde sonuç alınmaması durumunda iş mahkemeleri davaları yürütülmektedir.

İş mahkemesi davaları için uzman avukatlardan yardım alınabilir. İş mahkemesinin davalarının açılması için bazı belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. İşçi ve işverenler arasında düzenlenen iş sözleşmesindeki uyuşmazlıkların çözümü için iş mahkemelerine müracaat etmek mümkündür. İşe iade, hizmet tespit ve kıdem tazminatı davası gibi dava türleri için itiraz eden işçinin yetkili mahkemelere başvurması gerekmektedir.

İş Mahkemesi Başvuru İşlemleri

İşçiler ve işverenler arasındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemesi davaları yürütülmektedir. İş mahkemesi başvuru işlemleri dilekçe yoluyla yapılmaktadır. Kişiler, iş hukuku alanındaki farklı davaları açmak için arabulucuya başvuru yapması gerekmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren avukatlardan yardım alınarak arabulucu başvurusu yapılabilir.

Arabulucu zorunluluğunun getirilmesiyle birlikte iş hukuku davalarında oldukça önemli olan arabuluculuk sürecinde tarafların uzlaşma yoluna gidilmesi istenmektedir. Arabulucu önceliği olan davalarda bu işlemi yapmadan dava açmak mümkündür. İş kazası sebebiyle ortaya çıkan uyuşmazlıklardan sonra açılacak davalarda arabulucu şartı bulunmamaktadır.

İş hukuku kaynaklı sorunların çözümü için açılacak davalar için işçi veya işverenin ikamet adresinde bulunan yetkili mahkemeler görev yapmaktadır. Aynı zamanda işyerinin bulunduğu bölgedeki iş mahkemesi de bu alanda görev yapmaktadır. Yetkili mahkemelere hitaben iş davası dilekçesi yazılarak dava açmak mümkündür.

İş Mahkemesi Sorgulama İşlemleri

Hukuk davalarının ilerleyişinin takip edilmesi için yapılan sorgulama işlemleri iş mahkemesi davalarında da yapılmaktadır. İş mahkemesi sorgulama işlemleri ile birlikte farklı konularda bilgi almak mümkündür. Dava dosyasının sorgulanması için e-devlet sistemi kullanılmaktadır. E-devlet tarafından geliştirilen dava dosya sorgulama uygulaması ile birlikte kolay bir şekilde sorgulama yapılabilir.

Çeşitli sebeplerle açılan iş mahkemesi davalarının takibi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı internet sitesi de tercih edilebilir. TC kimlik numarası ve dosya numarası ile birlikte sorgu yapılabilir. İş mahkemesi sorgulama işlemleri gerçekleştirilerek dava dosyasının ilerleyişi hakkındaki ayrıntılı bilgiler öğrenilebilir.

İş Mahkemesi Kaç Duruşmada Sonuçlanır?

İş mahkemesi davaları işçinin alacaklarının, işçinin işe iadesinin, tazminat davalarının vb uyuşmazlıkların durumuna göre 3 ile 5 duruşma arası sürebilmektedir. Ortalama olarak iş davalarının görülme süresi ise 500-600 gün arasında değişmektedir. İş davalarının temyiz sonucu ise yaklaşık 2 senede çıkmaktadır.

İş Mahkemesi Fazla Mesai Hesaplama

İş Kanununda haftalık 45 saatin üstündeki çalışmalar için fazla mesai hesaplama 2021 yılına göre revize edilerek belirlenmelidir. İş Kanunu maddelerine göre bir işçinin bir haftadaki çalışma süresi en fazla 45 saat olabilmektedir. Aksi yönünde karar alınmadığı durumlarda 45 saatlik çalışma süresinin çalışma günlerine eşit bir şekilde bölünmesi gerekmektedir. Çalışma biçimi fark etmeksizin haftalık çalışma süresinden fazla olan çalışmalarda fazla mesai ödenmesi gerekir.

• Fazla mesai hesaplama için ilk olarak işçilerin 1 saatlik çalışma ücretinin belirlenmesi gerekmektedir.
• 1 saatlik çalışma ücretinin hesaplaması için aylık maaş günlük çalışma saatine bölünmelidir. Örneğin; Aylık 2000 Lira ücret alan bir işçinin günlük ücreti 2000/30 şeklinde bulunur. Saatlik ücret için çıkan sonucun günlük çalışma saatine bölünmesi gerekir.
• 1 saatlik çalışma ücretinin tespit edilmesinden sonra yüzde 25 oranında fazla mesai ücreti alınmaktadır.